Elektrikli Otomobillerde neden şanzıman bulunmuyor? Elektrikli Arabanın tek vites olmasının nedeni ne? Elektrikli Otomobillerde Neden Şanzıman Yok? Otomotiv Y. Mühendisi Aykut KAMAN yazdı.
YOUTUBE KANALIM
Elektrik motoruna sahip Elektrikli Otomobiller ile fosil kaynaklar ile yakıt ihtiyacını karşılayan ve içten yanmalı motora sahip Konvansiyonel Otomobiller günün sonunda bizi bir noktadan diğerine taşısa da çalışma prensibi açısından birbirlerinden çok farklıdır. Bu farklılıklar önce temel taşıt tasarımında; sonrasında ise kullanımda etkili olmaktadır.
Bir otomobilde gücün kaynağı olan motorun görevi aracın hareket etmek için ihtiyaç duyduğu torku üretmekten ibarettir. Zira tork yoksa hareketten de söz edilemez. İçten yanmalı motora sahip konvansiyonel araçlarda 4 zamanlı dediğimiz motorlar kullanılır. Emme dediğimiz ilk zamanda fosil yakıt (benzin ya da dizel) motorun silindirleri içerisine çekilir. Ardından piston hareketi ile uyumlu olarak ikinci zaman dediğimiz Sıkıştırma Zamanı başlar ve yakıt sıkıştırılır. Sıkıştırma işlemi pistonun hareketine göre zirveye ulaştığı anda Ateşleme Zamanımız başlar ve ateşlemeyle birlikte üçüncü zaman tamamlanır.
Motorun gücü tam da bu anda üretilir. Son zamanımız ise yanma neticesinde açığa çıkan artık gazların egzoz sisteminden dışarı atılmasıyla birlikte tamamlanır. Motorun güç üretimi bu dört zamanlık çevrim neticesinde sağlanır. Buradan da anlaşılacağı üzere yakıttan elde edilen ısı enerjisi hareket enerjisine dönüştürülerek ateşleme zamanında elde edilen güç pistonlara ve oradan da krank miline iletilir. Krank milinin dönmesi neticesinde motor çıkışında bir dönme hareketi elde edilmiş olur.
Elektrikli Otomobiller depremzedelere elektrik sağlamak için yola çıktı! Powerbank olarak kullanılacaklar!
Teorik olarak bu hareketi elde etmek için harcanan 100 birim enerjinin ~%25’i hareket enerjisine çevrilmiştir. Kalan %75’lik enerji ise hareket yerine ısı enerjisi, sürtünme kayıpları gibi kayıplarla kullanılamamıştır. Bizler gaz pedalına ne kadar çok basarsak, silindir içerisine yapılan emme de o kadar artacak ve dolayısıyla üretilen devir de aynı oranda artmış olacaktır. İçten yanmalı motorlar yapısal özelliklerinden dolayı aracı hareket ettirmek için ihtiyaç duyulan maksimum torku, tasarlanan devirlerinde elde ederler.
Biz gaz pedalına bastıkça artan motor devri ile birlikte tork da belirli bir süre artacak; fakat ardından optimum devir geçildiği için tekrar düşüşe geçecektir. Tam da bu anda devreye vites kutusu ya da diğer adıyla şanzıman girer. Şanzımanın görevi sürüş esnasında sürekli olarak tork eğrisinin en üst noktasında kalabilmek için hızı ayarlamaktır. Bu sayede çok daha kararlı ve ekonomik bir sürüş imkanı elde etmiş oluruz.
Elektrikli Otomobillerde Neden Şanzıman Yok?
Diğer taraftan elektrik motorları tekerleklere iletilecek dönme hareketini elde etmek için ilave herhangi bir aktarım organına ihtiyaç duymazlar. Dönme hareketi elektrik motorunun çıkışından doğrudan elde edilir. Elektrik motorunun yapısal özelliğinden dolayı her hız kademesinde optimum tork değeri üretilir ve doğrudan tekerleklere iletilir. Bu nedenle elektrikli otomobillerde vites kutusu kullanımına gerek yoktur. İçten yanmalı motorlarda ısı enerjisinin hareket enerjisine dönüştürülmesi ile %25’lik bir verim elde edilirken; elektrik motorlarında bu verim %100’e çok yakındır.
Volkswagen yüksek enflasyon rakamlarını müşterilerimize yansıtmak zorundayız dedi %4.4 zam yaptı!
Bu da harcanan bedelin karşılığını tam olarak alabildiğimiz anlamına gelmektedir. Ek olarak gaz pedalına bastığımızda elektrik enerjisi ile üretilen dönme hareketi; biz gaz pedalına basmayı bıraktığımız anda aracın o anki kinetik enerjisinden yararlanarak hareket enerjisini elektrik enerjisine de dönüştürür. Bu sayede aracın ihtiyaç duyduğu enerjinin bir kısmını da yine kendisi üretir. Sadece çok özel bazı elektrikli araçlar çok yüksek hızlara ulaşabilmek adına elektrik motorunun çıkış mili ile tekerlekler arasında bir çevrim oranı oluşturmak ve elektrik motorunun dönüş hızından daha fazlasını tekerleklere iletmek için özel olarak tasarlanan bazı aktarım organları kullanabilirler.
Bu ihtiyaç özellikle hız kavramının ön plana çıktığı spor otomobillerde söz konusudur. Elektrik motorunun torku çok yüksek olduğundan ve hız ile tork kavramları ters orantılı olduğundan dolayı elektrik motorunun ürettiği torku bir miktar düşürüp hızı artırıcı özellikli bu aktarım organlarının da gelişmeye açık bir alan olduğu rahatlıkla söylenebilir. Bugüne kadar karşımıza çıkan birkaç marjinal örnekten de söz edilebilir. Tüm tekerleklere gücün aktarıldığı ve AWD diye adlandırılan dört çeker araçlarda iki teker doğrudan elektrik motorundan hareket alırken; diğer iki tekerleğe elektrik motoru ile tekerlek arasında bir aktarma organı kullanılarak hareketin iletildiği tasarımlar mevcuttur. Pek tabii ki günümüzde bu tür tasarımlar çok özel uygulamalar olduğu için beraberinde yüksek maliyetleri de getirmektedir.
Araba Habercisi Dergisi Şubat 2023 sayısı! Bundan sonra dergimizi buradan da ücretsiz indirebilirsiniz!
Araba Habercisi Şubat 2023 Sayısını Nerelerden Okurum? Tüm sayıları nerelerden okurum?
Araba Habercisi Dergisi’nin Şubat 2023 sayısı çıktı. 1992 yılından beri otomotiv gazetecisi olan Murat Tosun’un yönetiminde hazırlanan dergi nerelerden okunabiliyor? Dergi bu ay 5. Yıl Sayısı ile karşınızda.
Araba Habercisi Dergisi 48. sayısıyla karşınızda. Araba Dergileri arasında 48. sayısına ulaşan Araba Habercisi Dergisi’ni nerelerde okuyabilirsiniz. Şubat 2023 sayımızla birlikte dergimizi web sitemizden de ücretsiz olarak indirerek okuyabilirsiniz.
Google Play ya da App Store’dan Turkcell Dergilik uygulamasını indirerek okuyabilirsiniz. Ben uygulama indirmek istemiyorum diyorsanız Turkcell Dergilik web sitesi üzerinden de okuyabilirsiniz.
Dergimiz ayrıca dünyanın en büyük dijital dergi platformu Magzter üzerinden de yayınlanıyor. Uluslararası dergi platformu Magzter’e web sitesi ya da Google Play ve App Store’dan Magzter uygulamasını indirerek ulaşabilirsiniz.
MSE Medya Dergi Grubu Ailesi’nin bir üyesi olan Araba Habercisi Dergisi dergi çıkarmanın zor olduğu bu dönemde 48. sayısını görme başarısını göstererek benim için haklı gururlardan biri oldu.
Araba Habercisi Dergisi Şubat 2023 sayısı indir!
Elektrikli Otomobillerde Neden Şanzıman Yok.
